Şanzıman Nedir? Şanzıman Tipleri Nelerdir?

Trafik de olan tüm araçlarda  şanzıman bulunur, motordan alınan gücü tekerleklere aktaran bir sistemdir. Motorda  üretilen güç baskı ve balata ve şaft ve diferansiyel ve aktarma organları ile tekere aktarılır. ilk manuel şanzıman 1928, İlk otomatik şanzıman ise 1948 yılında üretildi. . Şu anda trafikte gördüğümüz araçlarda kullanılan şanzıman tipleri ise Manuel şanzıman, Yarı otomatik şanzıman, DSG şanzıman, (çift kuru kavrama ve yağlı olarak ikiye ayrılır, vites sayıları farklıdır), CVT şanzıman, Otomatik şanzımandır. 

Şanzımanın Görevleri

Vites kutusunun şu şekildedir.
•    Otomobil durur vaziyetteyken motorun çalışır kalmasını sağlamak (otomatik şanzımanlarda N durumunda, manuel şanzımanlarda ise boş vites durumunda)
•    Debriyaj ile birlikte çalışan şanzımanda döndürme momenti elde edildiğinden, aracın kalkışını sağlamak
•    Yol şartlarına göre araç için uygun olan hız ve torkunu belirlemek
•    Ekonomik yakıt tüketimi sunmak
•    Aracı 1. ve farklı viteslerden herhangi bir dişlisine geçirerek ileri doğru hareket etmesini veya geri vitese geçirerek tam tersi yönde hareket edilmesini sağlamak.

Şanzıman Tipleri

Manuel Şanzıman

Debriyajlı şanzıman tipidir. Vites geçişleri sürücü tarafından kontrol edilir. Bu kontrol debriyaj pedalı ile gerçekleştirilir. Manuel şanzımanlı araçlarda debriyaj pedalına basılarak vites kolu ile vites geçişleri sağlanır. Manuel şanzımanlar, daha az arıza yapar ve daha az masraflı sonuçlar doğurur. Otomatik şanzımanlar çok daha kolay bir kullanım sunar. Manuel şanzımanlı araçlarda prizdirek mili, vites dişlileri, daimi iştirak dişlisi, grup mili, senkromeç, çıkış mili (ana mil) ve avare dişlisi gibi parçalardır. Parçalar birbiri ile uyumlu olarak çalışır.

Otomatik Şanzıman

Otomatik şanzımanlı araçlarda, hız, yol, tork, devire göre vites geçişleri otomatik olarak yapılır. Mekanik ve elektronik sistemler beraber çalışarak  en doğru vites seçimi yapılır, hem verimli hem de ekonomik yakıt tüketimi sağlar. Araç geri yönde hareket ettirilmek istendiğinde vitese elle müdahale gerekir ve araç vitesi "R" konumuna alınır. 

DSG Şanzıman

"Direct Shift Gearbox" yani DSG, Volkswagen tarafından geliştirilen bir şanzıman türüdür. Yaklaşık 15 yıldır kullanılmakta ve son derece verimli ve üst düzey sürüş performansı vardır, İki farklı debriyaj sistemi yer alır. İki ayrı şazıman gibi düşünebiliriz, tek sayılı (1, 3, 5, 7)  aktif olurken; çift sayılı (2, 4, 6) geçişlerinde diğeri hazır konumda bekler. Böylelikle seri bir vites değişimi yapılmış olur. DSG şanzımanda zaman ve güç kaybı manuel ve otomatik şanzıman tiplerine göre daha azdır. Volkswagen ve Audi DSG kullanıyor. Audi 8 ileri DSG şanzıman ve 7 ileri S-Tronic şanzıman tipleri var.

CVT Şanzıman

Bu şanzıman tipinde dişli sistemleri bulunmaz. Bunun yerine makaralar görev alır. Yapısı bisikletin ön vitesi ve zincir ve arka vitesine benzer, ön tarafı küçük iken tork yüksek hız az, arka tarafı büyüktür, hız arttıkça ön tarafı büyürken arka tarafı küçülerek hız değişimi sağlanır, aslında gerçek anlamda vites değişimi yoktur.  Nissan ve Renault, Subaru marka arabalarında CVT şanzıman kullanılmaktadır. Ekonomik ve yüksek performanslı  sürüş sunar.

KAPORTA NEDİR

Aracın ana gövdesini oluşturan saç aksamın tamamına kaporta adı verilir, bu parçaların çoğunluğu  üretim aşamasında birbirine  kaynak (puntalar ) ile sabitlenir, bir bölümü ise cıvata yardımı ile sökülüp takılır, bunlar kısaca 4 kapı, motor kaputu ve bagaj kapağı ve ön panel olur, aracın markasına ve modeline göre sökülen ve sabit olan parçalar değişiklik gösterir.